Kapsam

Bu bölümde “Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri” ile ilgili bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

Bu bağlamda aşağıdaki bölümler ele alınmıştır:

• Serviks (Rahim ağzı)
• Rahim ağzı (serviks) kanseri riskleri ve nedenleri
• Rahim ağzı (serviks) kanseri taraması
• Rahim ağzı (serviks) kanseri belirtileri
• Rahim ağzı (serviks) kanseri tipleri
• Bir rahim ağzı (serviks) kanseri uzmanına görünmeli miyim?
• Doktorunuza sorunuz

Serviks nedir ve nerede bulunur?

Serviks, rahim boynunun bir diğer adıdır. Rahimin vajinaya açıldığı yerdir. Gerçekten güçlü bir kastır. Normalde oldukça sıkı şekilde kapalıdır ancak doğum sırasında bebeğin dışarı çıkmasına izin verecek şekilde açılır.

Şekilde geçen kelimeler  (yukarıdan aşağıya doğru):     

1. Fallop tüpleri
2. Over (yumurtalık)
3. Rahim
4. Serviks (Rahim ağzı)
5. Vajina
6. Anormal hücrelerin pozisyonunu gösteren transformasyon zonu
7. Serviks
8. Vajina

Transformasyon zonu ve serviksi gösteren diyagram

Serviks hücreleri

Serviks’in dış yüzeyinde cilt tipinde hücre tabakası bulunmaktadır. Bu hücrelerdeki kanserler yassı (skuamöz) hücreli serviks kanseri olarak adlandırılırlar. Serviksin iç kısmında ise glandüler hücreler yer almaktadır. Glandüler hücreler mukus üretirler. Bu hücrelerin kanseri, serviksin adenokarsinomu olarak adlandırılır.

Servikal hücrelerin kanser olma olasılığının daha yüksek olduğu alan transformasyon zonu olarak adlandırılmaktadır. Bu alan, rahime doğru ilerleyen dar bir geçit olan serviks açıklığı çevresindeki alandır.

Lenf düğümleri

Rahim ve serviks çevresinde lenf düğümleri bulunmaktadır. Neredeyse en büyük lenf düğümü grubu kasıklarda bulunur (her bir uyluğunuzun üzerinde). Lenf düğümleri lenfatik sistemin bir parçasıdır. Kanserli alanı yıkayan doku sıvısı, en yakın lenf düğümlerine boşaltılır. Kanser ameliyatı olduğunuzda, cerrah genellikle lenf düğümlerinin bazılarını alır ve tümörden ayrılmış herhangi bir kanserli hücre olup olmadığı açısından incelenmek üzere laboratuara gönderir.

Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Riskleri Ve Nedenleri

HPV enfeksiyonu

Insan papilloma virüsü (HPV) servikal kanserin ana nedenlerinden biridir. HPV’nin bir çok farklı tipi bulunmaktadır. Bazı HPV tipleri genital siğillere neden olur ve bazen genital siğil virüsü olarak adlandırılırlar.  Bazı diğer HPV tipleri ise servikal kanser açısından yüksek risk gurubu olarak düşünülürler. HPV, cinsel temas yoluyla bir kişiden diğerine geçebilmektedir.

Servikal kansere sahip olan kadınlar geçmişte HPV enfeksiyonu geçirmiştir. Yüksek riskli HPV tipleri, zaman içinde kansere dönüşmesi daha olası olan ve serviksi kaplayan hücrelerde değişikliğe neden olurlar. Ancak bu virüslerle enfekte olmuş kadınların çoğunda servikal kanser GELİŞMEZ. Bu nedenle diğer faktörlerde önemlidir.

Diğer riskler

Sigara kullanan kadınların kullanmayanlara kıyasla servikal kansere yakalanmaları daha olasıdır. Doğum kontrol hapı kullanmak da kadınların servikal kansere yakalanma riskini arttırmaktadır. Bunun nedeni tam olarak net değildir. Ayrıca, çok sayıda çocuk sahibi olan ve zayıf bağışıklık sistemine sahip olan kadınların da servikal kansere yakalanması daha olasıdır.

Rahim ağzı (serviks) kanseri taraması

Rahim ağzı kanseri oluşmadan durdurabileceğimizden, servikal tarama çok önemlidir., Prekanseröz hücrelerdeki değişiklikler kanser oluşmadan önce tespit edilebildiğinde, rahim ağzı kanseri önlenebilir bir kaç kanser türünden biri olmaktadır.

Tarama testi serviks yüzeyindeki hücrelerden az miktarda örnek alacak doktor ya da hemşire gerektirmektedir. Bu kişiler bu işlemi vajina içine spekülüm denilen bir aleti yerleştirip,  sonrasında küçük bir fırçayla serviksi kazımak suretiyle gerçekleştirilir. Fırça ve hücreler sıvı dolu küçük bir kaba alınır ve laboratuara gönderilir.

Kimler taranmalıdır?

En az 3-5 yılda bir servikal tarama testi yaptırmanız önerilmektedir. Taramanın başladığı ve bittiği yaş farklı ülkeler arasında değişiklik göstermektedir.

Tarama testi sonuçları
Test, prekanseröz değişiklikleri yakalar. Eğer normal olmayan sonuçlara sahipseniz, bu servikal kansere yakalanacağınız anlamına GELMEMEKTEDİR. Ancak anormal hücrelerin tedavisi ya da ileri tetkiklere ihtiyaç olabilir.

Rahim ağzı (serviks) kanseri belirtileri

Servikal kanserin en yaygın belirtisi adet görme dönemi haricinde vajinal kanama yaşamaktır. Şu durumlarda kanamanız olabilir:

• Adet periyotları arasında
• Cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında
• Menapoz yaşıyorsanız herhangi bir zamanda

Ayrıca bazı kadınlar aşağıda belirtilmiş olan durumlara da sahip olabilir:

• Kötü kokulu vajinal akıntı
• Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık ya da ağrı

Doktorlar ağrının cinsel disparoni (ağrılı cinsel ilişki) ile ilişkili olduğunu düşünebilirler. Bu belirtilere neden olan diğer bir çok durum söz konusudur. Bunların çoğu servikal kansere göre çok daha yaygındır. Ancak eğer bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz hemen doktorunuza başvurmalısınız. Muhtemelen kansere sahip değilsinizdir, ancak eğer kanserseniz ne kadar çabuk tedavi edilirseniz iyileşme ihtimaliniz o kadar olasıdır ve bu durumda genellikle daha az tedaviye ihtiyaç duyarsınız. Prekanseröz hücre değişiklikleri genellikle herhangi bir belirti göstermezler. Bu nedenle düzenli olarak smear testi yaptırmak oldukça önemlidir.

Rahim ağzı (serviks) kanseri tipleri

İki temel rahim ağzı kanseri türü vardır. Bunlar:

• Yassı (skuamöz) hücreli kanser
• Adenokarsinoma

Bu kanser türleri, kanserli olan hücre tipinin adıyla anılmaktadırlar. Yassı (skuamöz) hücreler serviksin dış yüzeyini (ektoserviks) kaplayan düz, cilt tipi hücrelerdir. Yassı (skuamöz) hücreli kanser servikal kanserin en yaygın tipidir.

Adenomatoz hücreler mukus üreten bez hücreleridir. Serviks; serviksten rahime kadar uzanan pasaj içine dağılmış olan bu bez hücrelerine sahiptir (endoservikal kanal).

Adenokarsinoma ise bu bez hücrelerinin kanseridir. Yassı (skuamöz) hücreli kansere kıyasla daha nadiren görülür, ancak son yıllarda daha yaygın görülmeye başlanmıştır. 1/10 ve 1/20 arasında servikal kanser vakası adenokarsinomadır ve serviksin yassı hücreli kanseri ile aynı şekilde tedavi edilmektedir.

Diğer nadir kanser tipleri

Servikste çok nadiren diğer kanser türleri de oluşabilir. Örneğin, lenfotik sisteme ait bir kanser tipi olan lenfoma gibi. Eğer bu nadir kanser tipini taşıyorsanız, bu bölümdeki bilgiler sizin için uygun değildir. Lenfoma ve tedavisi üzerine ayrı bir bölümümüz bulunmaktadır.

Bir rahim ağzı (serviks) kanseri uzmanına görünmeli miyim?

Pratisyen hekimin kişinin daha az ciddi bir şeye mi yoksa şüpheli bir kansere mi sahip olduğuna karar vermesi çok güçtür. Pratisyen hekimlerin hangi hastaların acilen bir uzmana görünmesi gerektiğine karar vermesine yardımcı olacak kılavuzlar vardır.

Doktorunuz öncelikle ne yapmalıdır

Adet döngünüzde değişiklikler, cinsel ilişki sonrası kanama, menapoz kanamaları ya da vajinada anormal akıntı gibi sorunlarınız varsa doktorunuzun sizi dahili olarak muayene etmesi gerekmektedir. Doktorunuz vajinadan tam bir dahili muayene yapmalıdır. Doktorunuz spekülüm kullanarak serviksi düzgün bir şekilde gözlemleyebilir.

Ne zaman hızlı davranmalıyım?

Serviksin olası kanseri için daha hızlı hareket edilmesi gereken belirtiler şunlardır:
 Doktorunuzun vajinal muayene sırasında göreceği herhangi bir serviks kanseri işareti
 Hormon replasman tedavisi (HRT) almayan kadınlarda menapoz sonrası aşırı kanama
 HRT kesildikten sonra 6 hafta boyunca devamlı ya da açıklanamayan kanama
 Cinsel ilişki sonrası ya da adet periyotları arasında belirli bir neden olmaksızın tekrarlı kanama

Eğer doktorunuzun sizdeki belirtileri düşündüğünüz kadar ciddiye almadığından endişe ediyorsanız, bu sayfanın çıktısını alabilir ve randevunuzda yanınızda götürebilirsiniz.

Rahim ağzı (serviks) kanseri hakkında doktorunuza ne sorabilirsiniz?

• Rahim ağzı (serviks) kanserine sahip olup olmadığımı nasıl bilebilirim?
• Rahim ağzı (serviks)  kanserine yakalanma riskim herhangi başka birine kıyasla daha mı yüksek?
• Sigara kullanmak rahim ağzı (serviks)  kanserine yakalanma riskimi arttırır mı?
• Annem rahim ağzı (serviks) kanserine sahipti. Bu benimde bu kansere yakalanma ihtimalim olduğu anlamına mı gelir?
• Rahim ağzı (serviks) kanseri riskimi azaltmak için yapabileceğim herhangi bir şey var mıdır?
• Ne sıklıkla smear testi yaptırmalıyım?

Smear testimin sonuçlarını kimden alabilirim?
Bu sonuçları bana kim açıklayacak?
Daha önce histerektomi (Rahim alma ameliyatı) geçirmiştim. Yine de smear testi yaptırmalı  mıyım?
Smear testine alternatif başka bir yol var mıdır?
Smear testinde normal olmayan sonuçlar çıktı. Tedavi için ne kadar süre beklemek zorundayım?