Kapsam

Bu bölümde “Karaciğer Kanseri” ile ilgili bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

Bu bağlamda aşağıdaki bölümler ele alınmıştır:

• Karaciğer
• Karaciğer kanseri riskleri ve nedenleri
• Karaciğer kanseri belirtileri
• Karaciğer kanseri taraması
• Karaciğer kanseri tipleri
• Bir karaciğer kanseri uzmanına görünmeli miyim?
• Doktorunuza sorunuz

Karaciğer

Karaciğer deriden sonra vücuttaki en büyük ikinci organdır. Sağ akciğerinizin altında bulunur ve bu taraftaki alt kaburgalar ile korunur. Karaciğer sağ ve sol lob olarak adlandırılan iki ana loba bölünmüştür. Bu lobların her biri de ayrıca segmentlere ayrılmıştır.

Şekilde geçen kelimeler (yukarıdan aşağıya doğru):

1. Özofagus
2. Pankreas
3. Karaciğer
4. Safra kesesi
5. Onikiparmak bağırsak
6. Mide
7. İnce bağırsak
8. Kalın bağırsak

Sindirim sisteminin kısımlarını gösteren diyagram

1. Kanı kalbe geri taşıyan hepatik ven (Karaciğer damarı)
2. Sağ lob – Sol lob
3. Kanı alan hepatik arter (Karaciğer atardamarı)
4. Kanı bağırsaktan getiren portal ven (Kapı toplardamarı)
5. Koledok kanalı (Ana safra yolu)

Karaciğerin iki lobu ve kan akışını gösteren diyagram

Karaciğer vücudun kimya fabrikasıdır. Bazıları aşağıda belirtilmiş olan çok sayıda önemli görevi gerçekleştirir:

• Bazı besin öğelerinin depolanması
• Vücudun ihtiyacı olduğunda yağların enerjiye çevrilmesi
• Sindirim ve gıdaların emilimine yardımcı olan bir madde olan safranın üretilmesi
• Protein yapımı
• Kanın pıhtılaşmasını desteklemek
• Vücudun ihtiyacı olan diğer maddelerin üretilmesi
• Alkol, çok sayıda ilaç ve normal vücut süreçlerinin atık ürünleri de dahil olmak üzere zararlı maddelerin yıkılımı

Karaciğer kanseri riskleri ve nedenleri

Primer karaciğer kanseri nispeten daha nadir görülmektedir. Erkeklerde kadınlara kıyasla daha yaygındır. Tanısı konmuş her 100 kanserden yaklaşık 1 tanesi primer karaciğer kanseridir.

Bir hastalığa yakalanma riskinizi arttıran herhangi bir etmen risk faktörü olarak tanımlanmaktadır. Karaciğer kanseri için risk faktörleri; daha önce meydana gelmiş bir hasardan (siroz) kaynaklanan yara izi, hepatit virüsü enfeksiyonu, anabolik steroidlerin alımı, ailede karaciğer kanseri öyküsü ve sigara kullanımını kapsamaktadır. Hepatit B ya da C virüsü ile enfekte olmuş kişilerin, eğer sigara da içiyorlarsa, karaciğer kanserine yakalanma riski daha yüksektir.

Diğer olası risk faktörleri ise gelişmekte olan bazı ülkelerin içme suyunda bulunan bir zehir olan arsenik, diyabet, aşırı kilolu olma, zayıf bir bağışıklığa sahip olma ve bazı tip doğum kontrol haplarını kullanmayı kapsamaktadır.

Karaciğer kanseri belirtileri

Primer karaciğer kanserinin belirtileri aşağıda verilen faktörleri kapsamaktadır:

• Açıklanamayan nedenle önemli miktarda kilo kaybı
• Bir kaç haftalık periyodlar halinde süren iştah kaybı
• Hasta hissetme
• Çok az bir yemek olsa dahi, yemek sonrasında tokluk ve şişkinlik hissetme
• Karında (abdomen) rahatsızlık ya da ağrı
• Şişkin bir karın (abdomen)
• Sarımsı cilt (sarılık), koyu renkli idrar ve soluk renkli dışkı
• Kaşıntı
• Kronik hepatit ya da siroza sahip bir kişinin sağlığındaki ani kötüleşme
• Yüksek ateş ve terleme

Bu belirtilerin çoğu belirsizdir ve tamamı enfeksiyon gibi başka bir durumdan da kaynaklanabilir. Ancak bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz doktorunuza görünmelisiniz.

Karaciğer kanseri taraması

Tarama; hastalığın erken bir aşamasında, belirtiler başlamadan önce, test edilmesi anlamına gelmektedir.

Herhangi bir kanser tipi için tarama gerçekleştirilmeden önce, doktorların kesin bir teste sahip olması gerekmektedir. Test, hastalığı yakalamak açısından güvenilir olmalı ve kansere sahip olmayan kişilerde yanlış pozitif sonuçlar vermemelidir. Tüm popülasyondaki primer karaciğer kanseri için kullanılacak, yeteri kadar güvenilir bir tarama testi henüz bulunmamaktadır.

Herhangi bir nadir kanser türüne yakalanma riski daha yüksek olan kişilerin taranması en uygun maliyetli olan yoldur. Karaciğer kanseri için daha yüksek risk taşıyan bir grup insan olduğunu bilmekteyiz. Eğer sirozunuz varsa (karaciğer hasarı), doktorunuz her 6 ayda bir test yaptırmanızı önerebilir.

Karaciğer Kanser Tipleri

Primer ve sekonder kanser

Kanserler; kanserin ilk oluştuğu organa ait orjinal hücre tipinin adıyla anılmaktadırlar. Kanser hücreleri primer alandan kopup vücudun diğer kısımlarına doğru hareket edebilir. Bu durum sekonder kanser olarak adlandırılır. Ancak hücreler hala primer kanserin aynı tip hücreleridir ve kanserler orjinal hücre tipine göre tedavi edildiğinden dolayı bu durum önem arz etmektedir.

Hepatosellüler karsinoma

Bu tip kanserler karaciğer kanserinin en yaygın görünen türüdür. Primer karaciğer kanserine sahip her 100 kişiden 85’ine (%85) bu kanser türü tanısı konulmuştur. Erkeklerde, kadınlara oranla daha fazla görülmektedir. Ayrıca ilerleyen yaşlarda daha yaygın olmaktadır.

Diğer karaciğer kanseri tipleri

Karaciğer kanserinin diğer türleri, safra kanalı hattındaki hücrelerde başlayan kolanjiyokarsinoma; karaciğerdeki kan damarlarında başlayan anjiyosarkom (ya da hemanjiyosarkom) ve çok nadir görülen ve genellikle çocukları etkileyen hepatoblastomayı kapsamaktadır.

Bir karaciğer kanseri uzmanına görünmeli miyim?

Pratisyen hekimin kişinin çok ciddi olmayan bir şeye mi yoksa şüpheli bir kansere mi sahip olduğuna karar vermesi çok güçtür. Ancak doktorunuzun size hemen bir uzmana yönlendirmesi gereken bazı özel belirtiler bulunmaktadır. Aşağıda belirtilerin varlığında acilen bir uzmana başvurmanız gerektiğini söylemektedir.

• Sırt ağrısıyla birlikte ya da tek başına seyreden açıklanamayan karın (abdominal) ağrısı ve kilo kaybı
• Karnınızın üst kısmında yumru (abdomende)
• Sürekli olarak hasta olma ya da hasta hissetme hali ve kilo kaybı
• Tıkanıklıktan kaynaklanan sarılık (ciltte sarı renk)

İdeal olarak 2 hafta içinde acil sevk randevusu almalısınız. Eğer bu belirtileri taşıyor ancak doktorunuzun onları yeteri kadar ciddiye almadığını düşünüyorsanız, bu sayfanın çıktısını alabilir ve randevunuzda yanınızda götürebilirsiniz. Bir uzmana görünmeniz gerekip gerekmediği ve ne kadar sonra görünmeniz gerektiğine birlikte karar verebilirsiniz.

Karaciğer kanseri hakkında doktorunuza ne sorabilirsiniz?

• Primer karaciğer kanserim olup olmadığını nasıl bilebilirim?
• Ailemden bir kişi karaciğer kanserine sahip – bu benimde bu hastalığa yakalanma ihtimalim olduğu anlamına mı gelir?
• Primer ve sekonder karaciğer kanseri arasındaki farklılıkları açıklayabilir misiniz?
• Karaciğer kanseri çoğunlukla başka bir kanser türünden mi yayılır?
• Primer karaciğer kanseri ne kadar yaygındır?
• Alkol kullanma karaciğer kanserine yakalanma riskini arttırır mı?
• Daha önce siroz geçirmişsem bu durum karaciğer kanserine yakalanma riskimi arttırır mı?
• Karaciğer kanseri açısından taranmalı mıyım?
• Mevcut tarama testleri nelerdir?
• Eğer karaciğer kanserine sahipsem, çocuklarım da bu kanser açısından daha fazla risk altında mıdır?
• Karaciğer kanserine yakalanma riskimi azaltmak için yapabileceğim herhangi birşey var mı?